سمپلر (نمونه گیر) مذاب

سمپلر (Sampler) مذاب چیست؟

سمپلر یا نمونه گیر مذاب ابزاری است که برای نمونه برداری و انتقال مذاب جهت آنالیز شیمیایی یا تهیه نمونه متالوگرافی و یا اهداف دیگر جهت بررسی و آنالیز مذاب استفاده می شود. اگر تاکنون سری به کارگاه های ریخته گری زده باشید، متخصصینی را مشاهده کرده اید که از این ابزار جهت نمونه برداری، انتقال، بایگانی و آنالیز سریع اجزای نمونه همانند کربن، منگنز، گوگرد، فسفر و سایر عناصر شیمیایی مذاب استفاده می کنند. معمولا جنس این نمونه بردارها، از مواد دیرگداز سرامیکی با نقطه ذوب بسیار بالا انتخاب می شود.

چگونه این ابزار به آنالیز شیمیایی مذاب کمک می کند؟

زمانی که سمپلر در مذاب فرو برده می شود، دسترسی به مذاب و سرباره فراهم می شود. این دستگاه اهرمی دارد که با بالارفتن، مذاب به درون محفظه سملپر وارد شده و امکان خروج را نخواهد داشت. بدین ترتیب می توان از هر ناحیه ای که مذاب و سرباره سیالیت قابل قبولی داشته باشند، نمونه گیری کرد. پس از خروج نمونه بردار از مذاب، نمونه منجمد شده و برای آنالیز عنصری آماده می شود.

در هنگام نمونه برداری از مذاب، سمپلر باید کاملا خشک بوده و لوله مقوایی آن رطوبتی زیر 12% داشته باشد. در غیر این صورت خطر پاشش مذاب وجود خواهد داشت. هم چنین در هنگام نمونه برداری باید از دستکش و لباس های محافظ مخصوصی استفاده کرد تا از اپراتور از سوختگی ناشی از پاشش مذاب و سرباره مصون بماند.

معرفی انواع سمپلر مذاب

غوطه وری یا فرو رونده (Immersion Sampler)

این نمونه گیر با استفاده از فشار استاتیکی مذاب، نمونه برداری را انجام می دهد. از این وسیله می توان برای نمونه برداری از انواع مذاب فولاد، مذاب های آلومینیومی، تیتانیومی و زیرکونیومی (بسته به شرایط) استفاده کرد. سمپلر غوطه وری برای نمونه برداری از کوره های قوس، پاتیل ها، تاندیش ها و بوته های مذاب مناسب است.

3

دقیــقه مطالعه

نازل تاندیش چیست؟ نکات مهم هنگام خرید و استفاده

نازل تاندیش قطعه ای دیرگداز است که به منظور هدایت مذاب از تاندیش به قالب ریخته گ...

جهت استفاده از نمونه بردارهای فرو رونده، لازم است لنس (نیزه) مخصوص آن ها تهیه شود. با نصب پروب سمپلر روی لنس، اپراتور می تواند آن را 20 تا 25 سانتیمتر زیر سطح مذاب فرو ببرد. نمونه پولکی منجمد شده پس از خروج از درون لوله آماده ارسال به آزمایشگاه است.

سمپلر مکشی (Suction Sampler)

این دستگاه های نمونه برداری، با استفاده از یک لنس مکشی ]دمشی مکشی[ نمونه برداری از مذاب را انجام می دهند. از این نوع سمپلر معمولا در در قالب های ریخته گری پیوسته (اسلب و بلوم)، کوره های القایی، پاتیل های میانی و همچنین نمونه برداری از فلزات رنگین استفاده می شود.

به طور کلی می توان گفت که این نمونه بردار برای محفظه های کوچک مذاب، زمانی که جلوگیری از پاشش حیاتی باشد، مناسب تر است. توجه داشته باشید که برای استفاده از ساکشن های مکشی نباید سرباره ای در مذاب وجود داشته باشد. چرا که حضور سرباره های فولادی باعث شکستن شیشه آن ها می شوند.

نمونه بردار جریانی (Stream Sampler)

همان طور که از نام این پراب ها پیداست، از آن ها برای سنجش جریان مذاب در هنگام ورود به قالب استفاده می شود. در واقع اگر نمونه برداری از جریان مذاب خروجی پاتیل به درون قالب ها ضروری باشد، از سمپلر جریانی یا استریم استفاده می شود.

در هنگام خرید سمپلر به نکات زیر توجه داشته باشید:

معمولا در بازار، سمپلرها بر اساس محتوای کربن مذاب به سه دسته کم کربن، کربن متوسط و پر کربن تقسیم بندی می شوند. در هنگام خرید لازم است تا از فروشنده در خصوص نوع نمونه بردار پرس و جو کنید.

ضخامت اکثر نمونه گیرها در حدود 21 میلی متر است و امکان ادغام مدل های مختلف در یک پروب واحد نیز وجود دارد. در برخی از مراکز فروش سمپلر مذاب، این محصولات همراه با مفتول های گاززدا ارائه می شوند. این مفتول ها وظیفه آرام کردن جریان مذاب قبل از نمونه گیری را دارند.

برخی از فروشندگان ادعا می کنند که نمونه بردارهایی ضد پاشش و ضد رطوبت عرضه می کنند. بهتر است قبل از اعتماد و خرید انبوه، از این ویژگی ها مطمئن شوید. چون ممکن است فقط این صحبت ها فقط به جهت بازارگرمی باشد!

حتما قبل از خرید سمپلر، به طراحی قالب و دسترسی اپراتور توجه کنید و اگر لازم بود، نوع سفارشی از سمپلر با لنس مورد نظر خود را تهیه کنید.