آمالگام دندانی

آمالگام دندانی طی سالیان متمادی به عنوان یک ماده ی ترمیمی همه کاره علیرغم مباحث موجود، شناخته شده است. در این مقاله ی مروری، تاریخچه ی این ماده با توجه به عملکرد آن مورد بررسی قرار گرفته و پیش بینی هایی برای آینده ی آن ارائه شده است. با استناد به پایگاه اطلاعاتی PubMed تعداد ۸۶۴۱ مقاله در ارتباط با آمالگام دندانی توسط ۱۳ انتشاراتی که در رابطه با پیشرفت های اخیر در این حوزه فعالیت می کنند، منتشر شده است. در خصوص انتشار این آمار امکان وجود مقالات تکراری (با نام محققین مختلف) وجود دارد. در حال حاضر، آمالگام به عنوان یک ماده ی مقرون به صرفه برای ترمیم دندان­های خلفی به شمار می رود. اما اگر بحث زیبایی دندان مطرح باشد، مواد دندانی رنگی (با دقت زیاد در طراحی) می توانند جایگزین مناسبی برای آمالگام باشند. با اینحال، تمامی مواد ترمیمی و روش­ های دندانپزشکی جایگزین، دارای محدودیت های خاص خود هستند.

مقدمه

آمالگام دندانی یکی از مواد ترمیمی رایج همه کاره مورد استفاده در دندانپزشکی است. این ماده ۷۵% مواد ترمیمی مورد استفاده توسط دندانپزشکان را شامل می شود. آمالگام بیش از ۱۶۵ سال است که به عنوان ماده ی ترمیمی دندان مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر، جایگزین مناسب مقرون به صرفه ای برای آمالگام دندانی وجود ندارد. قیمت پایین آن و طول عمر بالای آن در شرایط تحمل بار در مقایسه با دیگر مواد دندانی از جمله مزایای این ماده است؛ همچنین این ماده با توجه به حساسیت پایین آن به تکنیک دندانپزشکی، خاصیت آب بندی خودکار و طول عمر بالای آن مصارف متعددی دارد.

اگرچه شواهدی مبنی بر کاهش استفاده از این ماده در سرتاسر دنیا وجود دارد، با اینحال، قیمت آمالگام، پایداری آن و راحتی اعمال آن بسیاری از دندانپزشکان را مجاب به استفاده از آن (به عنوان گزینه اول) برای ترمیم دندان های خلفی (پشتی) کرده است. هرچند ملاحظاتی در راستای نوع ماده ترمیمی جایگزین بایستی در نظر گرفته شوند. در مواردی که بخش بزرگی از ساختار دندان از بین رفته باشد (نیاز به ترمیم وجود داشته باشد)، روکش طلا مورد مناسبی است؛ با این وجود، در بسیاری از موارد همچنان از آمالگام برای این منظور بهره گرفته می شود. با استناد به پایگاه اطلاعاتی PubMed تعداد ۸۶۴۱ مقاله در ارتباط با آمالگام دندانی توسط ۱۳ انتشاراتی که در رابطه با پیشرفت های اخیر در این حوزه فعالیت می کنند، منتشر شده است. در خصوص انتشار این آمار امکان وجود مقالات تکراری (با نام محققین مختلف) وجود دارد.

تاریخچه آمالگام

آمالگام دندانی ظاهرا برای اولین بار توسط چینی ها مورد استفاده قرار گرفته است. Su Kung اشاره ای به این ماده به عنوان ترکیب مورد استفاده در پزشکی کرده است. در اروپا، یوهان استوکرز فیزیکدان آلمانی در سال ۱۵۲۸ میلادی آمالگام را به عنوان یک ماده پر کننده مطرح کرد. پس از آن، Li Shichen در سال ۱۵۷۸ یک ترکیب دندانی حاوی ۱۰۰ واحد جیوه به همراه ۴۵ واحد نقره و ۹۰۰ واحد قلع را تولید کرد. مورد بعدی در تاریخچه ی آمالگام های نقره- جیوه مربوط به کشور فرانسه است. Traveau در سال ۱۸۲۶ یک ماده پرکننده را تحت عنوان “خمیر نقره” مطرح کرد. او با استفاده از ترکیب سکه­های نقره با جیوه، آمالگام را تولید کرد. در سال ۱۸۳۳، برادران Crawcours ماده ی خود را تحت عنوان “داروی معدنی سلطنتی” معرفی کردند که در واقع ترکیب همان سکه­های نقره فرانسوی و جیوه بود. آنها با رفع بافت آسیب دیده دندان و جایگذاری آمالگام بر روی سطح اکلوزال (مستطیلی) بدون داشتن دانش دندانپزشکی، حفره­ی دندان را پر کردند. بدنامی آمالگام توسط این برادران تحت عنوان “جنگ آمالگام” توسط جراحان دندانپزشک آمریکایی در سال ۱۸۴۵ مطرح شد. در آن زمان استفاده از آمالگام به عنوان یک سو استفاده مطرح گردید [۱].

در سال ۱۸۷۷، اولین حرکت تشکیلاتی برای ترویج آمالگام توسط فوستر انجام شد. فوستر نتایج آزمایشگاهی و نتایج تجربی ۵ ساله­ی خود را در قالب ارائه یک آلیاژ جدید آمالگام با ترکیب شیمیایی ۶۰% نقره و ۴۰% قلع در سال ۱۸۸۱ درست ۱۵ سال قبل از تحقیقات بلاک منتشر کرد [۵ و۴].

ترویج و پذیرش جهانی آمالگام به عنوان یک ماده ی ترمیمی مدیون تحقیقات بلاک در سال های ۱۸۹۵، ۱۸۹۶ و ۱۹۰۸ است. بلاک با استفاده از ترکیب اصول طراحی حفره دندان، تعمیم حفره به نواحی “مصون” و طراحی آلیاژ آمالگام پیشرفته با ترکیب شیمیایی ۵/۶۸ درصد نقره، ۵/۲۵ درصد قلع، ۵% طلا و ۱% روی، راه را برای این صنعت باز کرد. وایت اولین آلیاژ تجاری آمالگام غنی از نقره را با جایگزینی طلا با مس تولید کرد [۸-۶].

Gayler در سال ۱۹۳۷ مطالعات گسترده ای را در رابطه با مکانیزم واکنش های ست شدن انجام داد؛ نتایج تحقیقات وی حاکی از این است که فاز گاما-۱ (Ag-Hg) حین واکنش تشکیل رفتار انبساطی و فاز گاما-۲ (Sn-Hg) رفتار انقباضی از خود نشان می دهند [۹]. Greener در سال ۱۹۷۹ ادعا کرد که تفسیر غلطی از تحقیق Gayler در رابطه با غلظت Cu شده است؛ بدین صورت که مقدار مس بیش از ۵% منجر به ایجاد انبساط در سیستم می شود؛ Gayler بر این باور بود که با جایگزینی مس با قلع، میزان قلع لازم برای انبساط به ۲۵% کاهش می یابد؛ اما اگر Cu با نقره جایگزین گردد، غلظت شیمایی قلع در حدود ۲۷% بدون انبساط باقی می ماند. این سر درگمی در رابطه با مقدار Cu منجر به ایجاد تاخیری سی ساله در توسعه ی آلیاژهای آمالگام مقاوم به خوردگی شد [۱۰].

در سال ۱۹۵۹، دکتر ویلمر پیشنهاد داد تا نسبت مقدار جیوه به آلیاژ ۱:۱ (کاهش جیوه در مقایسه با نسبت ۸:۵) تغییر یابد [۱۱]. در سال ۱۹۶۲، ذرات کروی آلیاژ دندانی معرفی گردید [۱۲]. در سال ۱۹۶۳ این روند با افزایش مقدار مس در سیستم آلیاژی دنبال شد [۱۳]. اگرچه علت نظری این امر، افزایش استحکام آلیاژهای غنی از مس در اثر مکانیزم مقاوم شدن با محلول سازی عنوان شد، اما بعدا مشخص گردید که مقدار مس اضافی منجر به ایجاد ترکیب شیمیایی مس-قلع ای می شود که مقاومت به خوردگی آن در مقایسه با فاز گاما-۲ (قلع- جیوه) مربوط به آلیاژهای با مس کم، بیشتر است [۱۵ و ۱۴].

با معرفی روش جدید اتمیزاسیون در تولید آمالگام های دندانی، پیشرفت های گسترده ای در ارتباط با کیفیت و راحتی استفاده از این ماده رخ داد. در این فرایند اتمیزاسیون، آلیاژ مذاب به داخل یک محفظه ی حاوی یک گاز خنثی پاشش (اسپری) می شود [۱۶]. در این راستا، با تشکیل قطرات فلز مذاب، انجماد رخ می دهد. سپس این مواد حاصل از فرایند اتمیزاسیون تحت عملیات حرارتی قرار گرفته و ذرات کروی تشکیل می شوند [۱۶].

دوام (ماندگاری) ترمیم­ های آمالگام

تحقیقات جدید نشان می دهند که زمان ماندگاری ترمیم های آمالگام بیشتر از طول عمرهای تخمینی قبلی است. نسل قدیمی آمالگام های با مس کم (قبل از ۱۹۶۳) طول عمر کمتری را به خاطر حضور فاز گاما-۲ (که منجر به کاهش مقاومت به خوردگی می شود) در مقایسه با آلیاژهای جدید تر دارند [۱۷]. نتایج برخی از تحقیقات بالینی حاکی از این است که آمالگام های غنی از مس طول عمری بالای ۱۲ سال دارند [۲۲-۱۸]. این مساله برای ترمیم های شدید (بزرگتر) نیز صدق می کند [۲۳]. علاوه براین، آلیاژهای آمالگام غنی از مس در مقایسه با آلیاژهای با مس کم که نیاز به پولیش کاری جهت افزایش طول عمر دارند، نیازی به پولیش بعد از پر کردن ندارند [۲۴].

{Plasmins {25 با مطالعه ی ترمیم های چند سطحی با عمر زیاد به این نتیجه رسید که میزان آمالگام به کار رفته در ترمیم تاثیر چندانی بر روی طول عمر آن ندارد؛ نتایج این تحقیق مطابق با نتایج تحقیقات Robins است که طول عمر ۵/۱۱ ساله را گزارش کرده است [۲۶].

افزایش طول عمر رضایت بخش ترمیم های آمالگام بزرگ در اثر جلوگیری از شکست مکانیکی این ترمیم ها که قبلا رخ می داد، اتفاق افتاده است. این شکست ها به صورت جزئی، بالک و شکست از خود دندان رخ می دهند [۲۸ و ۲۷]. مشخص شده است که مقادیر مس و روی در آلیاژ تاثیر زیادی بر طول عمر ترمیم های آمالگام با توجه به بهبود مقاومت به خوردگی آلیاژ دارند. آمالگام های غنی از مس عمر بیشتری نسبت به آمالگام های رایج دارند [۲۷]. Letzel [27 طول عمر و نوع شکست ترمیم های آمالگام را مورد بررسی قرار داده است. نتایج او حاکی از این است که شکست غالب بیشتر از نوع بالک (۶/۴ %)است؛ انواع دیگر شکست به ترتیب مربوط به شکست دندان (۹/۱ %) و شکست شیاری (در نوک) (۳/۱ %) هستند. دلایل دیگر شکست مجموعا، ۸/۰ درصد از شکست ترمیم های آمالگام را به خود اختصاص داده اند.

سمی بودن آمالگام­ های دندانی

بحث در مورد میزان سمی بودن آمالگام سابقه ای دیرینه دارد. آمالگام بیش از ۱۶۵ سال است که در حرفه ی دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. شواهد مبنی بر ایجاد آلرژی (حساسیت) توسط جیوه برای دهان خیلی کم است؛ اگر چه تلاش هایی در رابطه با تاثیر آن بر بیماری هایی از جمله اسکلروز (سفت شدن بافت ها) و بیماری آلزایمر انجام شده اند، اما هیچ چیز به صورت قطعی ثابت نشده است؛ در این راستا امکان تاثیر ترمیم های آمالگام بر ایجاد بیماری های دهانی لایکنوید وجود دارد [۲۹].

مارشال در مطالعه ی مروری خود در ارتباط با آمالگام دندانی، به درستی در این مورد بحث کرده است؛ اگر مقادیر آزاد شده Hg در طول عمر آزمایشگاهی خود به مقدار معینی برسد، کل ترمیم قادر به از دست دادن جیوه ی خود در مدت زمان کوتاه است. برای مثال، ۵۰۰ میلی گرم ترمیم آمالگام حاوی تقریبا ۲۰۰ الی ۲۵۰ میلی گرم Hg است که تمامی این مقدار در طی ۱۰ هزار روز از بین می رود (با فرض اینکه نرخ تلفات Hg 25 میکرو گرم در هر روز باشد). این میزان برای تلفات بخار جیوه در برخی از تحقیقات گزارش شده است [۳۰].

ترکیب شیمیایی آلیاژ آمالگام

ترکیب شیمیایی آلیاژهای آمالگام امروزه حاوی ۴۰ الی ۷۰% نقره، ۱۲ الی ۳۰ درصد قلع و ۱۲ الی ۲۴% مس هستند. این آلیاژها می توانند حاوی ایندیوم به میزان ۰ الی ۴%، پالادیوم به میزان ۵/۰ درصد و روی تا ۱ درصد باشند. روی از اکسیداسیون دیگر فلزات در آلیاژ حین فرایند تولید جلوگیری می کند [۱۹، ۲۱، ۳۱ و ۳۲]. همچنین روی از خوردگی نیز جلوگیری بعمل می آورد [۳۳]. برخی از محققین بر این باورند که آمالگام های حاوی روی در صورت وجود رطوبت آلوده می شوند و این باعث ایجاد تاخیر در انبساط می گردد [۳۴ و۳۵]. آلیاژهای آمالگام غنی از مس حاوی ایندیوم دارای استحکام مکانیکی و خزشی بالایی هستند. Youdelis نشان داد که برای آمالگام های حاوی ایندیوم کمتر از ۱۰%، مقدار کمتری جیوه برای اختلاط مورد نیاز است. علت نشر کمتر جیوه در آلیاژهای حاوی ایندیوم این است که فیلم های اکسیدی قلع و ایندیوم سریعا تشکیل می شوند. عنصر پالادیوم باعث روشن تر شدن رنگ آلیاژ شده و همچنین خوردگی را کاهش می دهد [۱۳].

پیشرفت­ های موجود در طراحی حفره

طراحی آماده سازی دندان بلاک به صورت رایج برای جلوگیری از پوسیدگی دندان مورد استفاده قرار گرفته است. در طی سالیان متمادی پیشرفت هایی در زمینه ی دانش طراحی و آماده سازی حفره دندانی انجام شده اند. برخی از محققین ایجاد درز (شکاف) در این زمینه را موثر دانسته اند [۳۶-۴۰]. در این راستا می توان از ابزار تیغه های کوچکتر برای آماده سازی و حذف مینا و عاج دندان پوسیده بهره برد؛ همچنین با استفاده از سیلانت (آب بندی) های شکاف دار می توان دندان سالم را حفظ کرد. با استفاده از تیغه ی برش کوچک شکاف ها کمی باز شده و با استفاده از سیلانت مینای سالم دندان برای اچ کردن و اعمال رزین آماده می شود [۴۱].

نتایج بسیاری از مطالعات حاکی از این است که ترمیم های کوچکتر طول عمر بیشتری دارند [۴۳ و ۴۲]. Osborne تعداد ۱۹۶ ترمیم آمالگام را پس از ۱۳-۱۴ سال مورد بررسی قرار داد. او نشان داد که عرض حفره اصلی ترین عامل در طول عمر ترمیم است. ترمیم های بزرگتر در مقایسه با ترمیم های کوچک دارای شکست های مرزی بیشتری بودند. از دیگر مزایای تراشکاری در ناحیه کوچکتر می توان به کاهش تنش اکلوز بر روی مرزها و حفظ استحکام دندان اشاره کرد [۴۴].

آمالگام پوشش داده شده با رزین

برای رفع محدودیت های مربوط به نشت (در حد میکرو) آمالگام ها، یک پوشش رزینی بر روی مرزهای ترمیمی و مینای دندان مجاور پس از حکاکی (اچ کردن) مینا اعمال می شود. با اینکه امکان از بین رفتن رزین وجود دارد، اما حضور آن میکرو نشت را تا پوسیدگی دندان (پر شدن فصل مشترک ترمیم و دندان با محصولات خوردگی) به تاخیر می اندازد.

Mertz و محققان دیگر ترمیم های کامپوزیتی آب بندی شده و اتصال داده شده (جایگذاری شده به صورت مستقیم بر روی حفره فرانک به سمت عاج دندان) را با ترمیم های آمالگام آب بندی شده و آب بندی نشده مورد مقایسه قرار داده اند. نتایج بیانگر این است که هر دو نوع ترمیم آب بندی شده دارای عملکرد و طول عمر بیشتری در مقایسه با ترمیم های آمالگام آب بندی نشده در مدت ۱۰ سال بوده اند [۴۵].

آمالگام فلوریدی

فلوئور برای رفع مشکلات مربوط به پوسیدگی مکرر ترمیم های آمالگام در این آلیاژها به کار گرفته می شود. مشکل موجود در این روش عدم انتقال کامل فلوراید است. در مطالعاتی سطوح فلوراید آزاد شده از آمالگام مورد بررسی قرار گرفته است [۵۰-۴۶]. نتایج این مطالعات حاکی از این است که آمالگام حاوی فلوراید ممکن است پس از انجام ترمیم برای چند هفته فلورید در دهان آزاد کند. با بررسی بزاق دهان ملاحظه شد که میزان فلورید آزاد شده در هفته اول بیشترین مقدار خود را دارد. خاصیت ضد پوسیدگی آمالگام فلوریدی از طریق توزیع آن در اطراف بافته های سخت ترمیمی منجر به افزایش میزان آن در بزاق و پلاک می شود. در این صورت فلورید موجود در آمالگام نقش ضد پوسیدگی خود و تقویت مینای دندان را به خوبی ایفا می کند. آمالگام فلوریدی نقش خود را به مرور زمان ایفا می کند [۴۷].

آمالگام اعمال شده (متصل شده)

آمالگام رایج به ندرت فاصله ی بین حفره ی آماده سازی شده (تراشکاری شده) را پر می کند؛ لذا از این جهت تاثیری بر استحکام دندان نمی گذارد. برای این منظور شاید لازم باشد که لایه ای از دندان سالم نیز برداشته شود. با توجه به اینکه آمالگام به ساختار دندان نمی تواند متصل شود، لذا میکرو نشت پس از اعمال آن اجتناب ناپذیر خواهد بود. برای حل این مشکل از چسب ها برای اتصال مطمئن آمالگام به مینا و عاج دندان بهره برده می شود.

اتصال آمالگام برای اولین بار در ژاپن توسط Nakanyashi انجام شد [۵۱]. استحکام اتصال آن حدود ۱۲ الی ۱۵ مگا پاسکال گزارش شده است [۵۴-۵۲]. با استفاده از آمالگام با ذرات کروی می توان به استحکام اتصال میانگین MPa 27 رسید [۵۵]. محققین بر این باورند که استحکام اتصال بالای بدست آمده ناشی از سرمایش ماده است. استحکام اتصال مربوط به آلیاژهای مخلوط شده کمتر از آلیاژهای با ذرات کروی بدست آمده است [۵۶]. در تحقیقی حساسیت دندانی آمالگام های اتصال یافته و آمالگام های دارای پین با یکدیگر مقایسه شده اند؛ ملاحظه شد که پس از گذشت ۶ ماه میزان حساسیت آمالگام های متصل شده کمتر از آمالگام های دارای پین است. پس از گذشت یک سال، محصولات خوردگی فصل مشترک آمالگام اتصال نیافته را پر کرده و میزان حساسیت و میکرو نشت کاهش می یابد [۵۷]. اگر پایدارسازی مکانیکی (با پین) مورد نیاز نباشد، طراحی حفره می تواند سهم بسزایی در سالم نگه داشتن ساختار دندان ایفا نماید [۴۱].

سیستم آلیاژی پایه نقره (ترکیبی)

یک جایگزین برای آلیاژهای آمالگام آلیاژهای پایه نقره تولید شده در موسسه NIST است [۵۸]. در این سیستم از محلول اسیدی فلوئورو بوریک برای تمیز نگه داشتن سطح ذرات آلیاژی نقره استفاده می شود. در این روش ذرات کروی آلیاژ در حفره ی مورد نظر (در روشی مشابه با پر کردن با طلا) متراکم می شوند. مشکل موجود در این روش کرنش سختی آلیاژ است که اجازه ی متراکم کردن بیشتر آن برای حذف جاهای خالی داخلی (با اعمال نیروی بیشتر) را نمی دهد [۴۱].

گالیوم – جایگزینی برای آمالگام

با توجه به وجود جیوه در آمالگام، محدودیت هایی برای استفاده از آن در قرن نوزدهم در ایالات متحده اعمال شد. اگر چه تابحال جایگزین کاملی برای آمالگام مطرح نشده است، در سال ۱۹۵۶ اسمیت [۶۱-۵۹] ادعا کرد که آلیاژ پایه گالیوم می تواند جایگزین آمالگام دندانی شود. نتایج او بیانگر این است که با افزودن نیکل (یا مس) و قلع آلیاژ انعطاف پذیری تولید می شود که قابلیت متراکم شدن در حفره ی آماده سازی شده را دارد؛ این آلیاژ پس از سخت شدن (ست شدن، پخت)، خواص فیزیکی مناسبی در خور ماده ترمیمی دارد.

آینده­ آمالگام دندانی

پیش بینی این که استفاده از آمالگام تا پایان قرن بیستم به طول نخواهد انجامید، غلط از آب در آمد! علیرغم ظاهر نه چندان مناسب، عدم اتصال مستقیم به دندان، نگرانی های مربوط به وجود جیوه و تطبیق پذیری دیگر مواد، این ماده ی ارزان و پایدار (از لحاظ طول عمر) هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. با پیشرفت دیگر مواد دندانی و نیز روش های دندانپزشکی، به مرور زمان استفاده از آمالگام محدود خواهد شد. در حال حاضر، با توجه به قیمت پایین آن و اعمال ترمیم آسان و نیز پایداری قابل توجه آن، آمالگام به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. در آینده آمالگام با یک ماده ی زیبا (از لحاظ رنگ) و بدون خطر برای سلامت انسان جایگزین خواهد شد. زمانی استفاده از آمالگام به پایان خواهد رسید که این ماده بیش از ۲۰۰ سال به صنعت دندانپزشکی و بیماران آن خدمت رسانی کرده است!

نتیجه­ گیری

ترمیم های آمالگام از گذشته تا به حال به خوبی در صنعت دندانپزشکی به کار گرفته شده اند. از لحاظ طول عمر، آمالگام ها نسبت به رزین های کامپوزیت در ترمیم های بزرگتر و پر کردن نوک تیز برتریت دارند. آلیاژهای جدید غنی از مس علیرغم خواص برتری که نسبت به آلیاژهای قدیمی تر آمالگام دارند، خاصیت آب بندی آنها ضعیف است. اگر زیبایی دندان مطرح نباشد، استفاده از آمالگام گزینه ی مناسبی به نظر می رسد. آماده سازی (تراشکاری) محافظه کارانه­ ی دندان، امکان حذف عاج پوسیده را به شکل بهتری می دهد؛ همچنین در این راستا می توان از سیلانت های رزینی برای بافت های سالم استفاده کرد.

منابع

1. .Ring ME. Dentistry. An illustrated history. New York: Harry N Abrams, Inc.; 1985
2. Hoffmann-Axthelm W. History of dentistry. In: Koehler HM, translator. Chicago: Quintessence; 1981. p. 43, 156
3. Campbell JM. Dentistry then and now. Glasgow: Bell and Bain; 1981. p. 265-6
4. Amos Westcott. Metallic pastes for filling teeth. Am J Dent Sc 1844;4:211
5. Evans TW, Messrs. Experimenting with cadmium in the tin mixture: Preserve the color better and absorbed the mercury. Vol. 3. Paris: White and Co., Dent Newsletter; 1849. p. 9
6. Black GV. An investigation of the physical characters of the human teeth in relation to their disease, and to practical dental operations, together with physical charecters of filling materials. The Dental Cosmos 1895;37:553-61,637-61
7. Black GV. Operative Dentistry. 1 st ed., Vol. 2. Chicago: Medico-Dental Publishing Company; 1908
8. Gayler ML. Dental amalgams. J Inst Metals 1937;60:407-19
9. Greener EH. Amalgam-yesterday, today and tomorrow. Oper Dent 1979;4:24-35
10. Eames WB. Preparation and condensation of amalgam with low mercury alloy ratio. J Am Dent Assoc 1959;58:78-83
11. Demaree NC, Taylor DF. Properties of dental amalgam from spherical alloy particles. J Dent Res 1962;41:890-906
12. Innes DB, Youdelis WV. Dispersion strengthened amalgam. J Can Dent Assoc 1963;29:587-93
13. Asgar K. Behavior of copper dispersion alloy (abstract 15). J Dent Res 1971;50:56
14. Mahler DB. Micro-probe analysis of a dispersion amalgam (abstract 14). J Dent Res 1971;50:56
15. Probst RL, Karp PI, Sayre CH, Beebe AR Jr. Atomizing nozzle and pouring cap assembly for the manufacture of metal powders. U.S. Patent No. 2, 968,062 granted January 17, 1961
16. Guthrom CE, Johnson LD, Lawless KR. Corrosion of dental amalgam and its phases. J Dent Res 1983; 62:1372-81
17. Osborne JW, Norman RD, Gale EN. A 14-year clinical assessment of 12 amalgam alloys. Quintessence Int 1991;22:857-64
18. Osborne JW, Norman RD. 13-year clinical assessment of 10 amalgam alloys. Dent Mater 1990;6:189-94
19. Mjφr IA, Jokstad A, Qvist V. Longevity of posterior restorations. Int Dent J 1990;40:11-7
20. Letzel H, van’t Hof MA, Marshall GW, Marshall SJ. The influence of the amalgam alloy on the survival of amalgam restorations: A secondary analysis of multiple controlled clinical trials. J Dent Res 1997;76:1787-98
21. Mahler DB. The high-copper dental amalgam alloys. J Dent Res 1997;76:537-41
22. Smales RJ. Longevity of cusp-covered amalgams: Survivals after 15 years. Oper Dent 1991;16:17-20
23. Mayhew RB, Schmeltzer LD, Pierson WP. Effect of polishing on the marginal integrity of high-copper amalgams. Oper Dent 1986;11:8-1
24. Plasmin PJ, Creugers NH, Mulder J. Long term survival of extensive amalgam restorations. J Dent Res 1998;77:453-60
25. Robins JW, Summitt JB. Longivity of complex amalgam restorations. Oper Dent 1988;13:54-7
26. Letzel H, van’t Hof MA, Vrijhoef MM, Marshall GW Jr, Marshall SJ. A controlled clinical study of amalgam restorations: Survival, failures and causes of failure. Dent Mater 1989;5:115-21
27. Major IA. Amalgam and composite resin restorations: Longevity and reason for replacement. In: Anusavice KJ, editor. Quality evaluations of dental restorations. Criteria for placement and replacement. Chicago: Quintessence Publishing Co Inc; 1989. p. 61-8
28. Shenoy A. Is it the end of the road for dental amalgam? A critical review. J Conserv Dent 2008;11:99-107
29. Marshall SJ, Marshall GW Jr. Dental amalgam: The materials. Adv Dent Res 1992;6:94-9
30. Berry TG, Osborne JW. Effect of zinc in two non-gamma-2 amalgam systems. Dent Mater 1985;1:98-100
31. Osborne JW, Berry TG. Zinc-containing high copper amalgams: A 3-year clinical evaluation. Am J Dent 1992;5:43-5
32. Sarkar NK, Park JR. Mechanism of improved resistance of zinc-containing dental amalgams. J Dent Res 1988;67:1312-5
33. Yamada T, Fusayama T. Effect of moisture contamination on high copper amalgam. J Dent Res 1981;60:716-23
34. Osborne JW, Howell ML. Effects of water contamination on certain properties of high copper amalgams. Am J Dent 1994;7:337-41
35. El-Mowafy OM. Fracture strength and fracture patterns of maxillary premolars with approximal slot cavities. Oper Dent 1993;18:160-6
36. Schwartz RS, Summitt JB, Robbins JW. Fundamentals of operative dentistry: A contemporary approach. Chicago: Quintessence Publishing; 1996. p. 252
37. Caron GA, Murchison DF, Broom JC, Cohen RB. Resistance to fracture of teeth with various preparations for amalgam (abstract 208). J Dent Res 1994;73:127
38. Summitt JB, Osborne JW. Initial preparations for amalgam restorations: Extending the longevity of the tooth-restoration unit. J Am Dent Assoc 1992;123:67-73
39. Osborne JW, Summitt JB. Extension for prevention: Is it revelant today? Am J Dent 1998;11:189-96
40. Berry TG, Laswell HR, Osborne JW, Gale EN. Width of isthmus and marginal failure of restorations of amalgam. Oper Dent 1981;65:55-8
41. Blaser PK, Lund MR, Cochran MA, Potter RH. Effect of designs of Class 2 preparations on resistance of teeth to fracture. Oper Dent 1983;8:6-10
42. Osborne JW, Gale EN. Relationship of restoration width, tooth position, and alloy to fracture of the margins of 13- to 14-year old amalgams. J Dent Res 1990;69:1599-601
43. Mertz-Fairhurst EJ, Curtis JW Jr, Ergle JW, Rueggeberg RA, Adair SM. Ultraconservative and cariostatic sealed restorations: Results at year 10. J Am Dent Assoc 1998;129:55-66
44. Forsten L. Short- and long-term fluoride release from glass ionomers and other fluoride containing filling materials In vitro. Scand J Dent Res 1990;98:179
45. Skartveit L, Tveit AB, Ekstrand J. Fluoride release from a fluoride-containing amalgam In vivo. Scand J Dent Res 1985; 93:448-52
46. Tveit AB, Gjerdet NR. Fluoride release from a fluoride-containing amalgam, a glass ionomer cement and a silicate cement in artificial saliva. J Oral Rehabil 1981;8:237-41
47. Garcia-Godoy F, Olsen BT, Marshall TD, Barnwell GM. Fluoride release from amalgam restorations lined with a silver-reinforced glass ionomer. Am J Dent 1990;3:94-6
48. Nakaabayashi N, Watanabe A, Gendusa NJ. Dentin adhesion of modified 4-META/MMA-TBB RESIN: Function of HEMA. Dent Mater 1992;77:259-64
49. Ratananakin T, Denehy GE, Vargas MA. Effect of condensation techniques on amalgam bond strengths to dentin. Oper Dent 1996;21:191-5
50. Imbery TA, Hilton TJ, Reagan SE. Retention of complex amalgam restorations using self-threading pins, amalgapins, and amalgambond. Am J Dent 1995;8:117-21. B
51. Ramos JC, Perdigao J. Bond strengths and SEM morphology of dentin-amalgam adhesives. Am J Dent 1997;10:152-8.
52. Summitt JB, Miller B, Buikema D, Chan DN. Shear bond strength of amalgambond plus cold and at room temperature (abstract 1345). J Dent Res 1998;77:274
53. Diefenderfer KE, Reinhardt JW. Shear bond strengths of 10 adhesive resin/amalgam combinations. Oper Dent 1997;22:50-6
54. Summitt JB, Burgess JO, Osborne JW, Berry TG, Robbins JW. Two year evaluation of amalgambond plus and pin-retained amalgam restorations (abstract 1529). J Dent Res 1998;77:297
55. Eichmiller FC, Giuseppetti AA, Hoffman KM. Acid activation of silver powder for cold-welding (abstract 110). J Dent Res 1998;77:119
56. Hickel R, Dasch W, Janda R, Tyas M, Anusavice K. New direct restorative materials. FDI Commission Project. Int Dent J 1998;48:3-16
57. McComb D. Gallium restorative materials. J Can Dent Assoc 1998;64:645-7
58. Smith DL, Caul HJ. Alloys of gallium with powdered metals as possible replacement for dental amalgam. J Am Dent Assoc 1956;53:315-24
59. Smith DL, Caul HJ, Sweeney WT. Some physical properties of gallium-copper-tin alloys. J Am Dent Assoc 1956;53:677-85