فیلم آلیاژهای حافظه دار

فیلم آلیاژهای حافظه دار

 آلیاژهای حافظه دار جزء گروهی از آلیاژهای فلزی هستند که این توانایی را دارند که اگر آنها را تا بالای دمای ویژه ای گرم کنیم ؛ قادر به بازیابی شکل اولیه خود خواهند بود. علوم و تکنولوژی در قرن آینده به طور قطع تاثیر زیادی از مواد جدید خواهد گرفت . آلیاژ های حافظه دار یکی از این مواد نو هستند . اولین مشاهده ثبت شده در مورد پدیده حافظه داری در سال ۱۹۳۲ مشاهده شد ، اما تا سال ۱۹۶۰ هیچ تحقیق جدی در این زمینه انجام نشد.

در سال ۱۹۶۲ در آزمایشگاه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در حین عملیات حرارتی یک میله از جنس Ni.Ti پدیده حافظه داری در این آلیاژها کشف شد . ویژگی های دیگر این آلیاژها عبارت است از : مقاومت به خوردگی بالا ، مقاومت ویژه الکتریکی نسبتا بالا، خواص مکانیکی نسبتا خوب ، خستگی طولانی ، شکل پذیری بالا و قابلیت انطباق با بدن . مهمترین کاربرد این آلیاژها در صنایع هوا فضا و صنایع پزشکی است. این آلیاژها در بیشتر موارد شامل Ni-Ti ، Cu-Zn-Al ، Cu -Al-Ni هستند که در این مقاله آلیاژ Ni-Ti مورد بحث است . که این آلیاژ با نامهای Ti-Ni ، Tee-Nee ، Nitinol معروف است . این آلیاژها در فارسی نیز با نام های آلیاژ حافظه دار ، آلیاژ خود شکل و آلیاژ با حافظه شکلی ترجمه شده است.

آلیاژهای حافظه دار به اختصار SMA هم خوانده می شوند. کاربرد با بازیابی آزاد ( استفاده از حرکت ) : آلیاژهای حافظه دار در حین سرد و گرم شدن شکل اولیه خود را بازیابی می کنند . بدون اینکه تنش بیرونی از این کار ممانعت به عمل آورد . مثل آنتن های سفینه فضایی- کاربرد با بازیابی مقید ( استفاده از نیرو ) : به کاربردهایی اطلاق می شود که در آنها یک نیروی خارجی جلوی بازیابی کرنش در آلیاژ را می گیرد.

در این حالت هیچ کرنشی بازیابی نمی شود . ولی مقدار زیادی تنش ایجاد می شود . مثل چفت و بست ها- کاربردهایی با بازیابی تحت فشار ( استفاده از کار ) : هم تنش و هم کرنش حین گرم شدن بازیابی می شوند و کار مکانیکی ایجاد می شود- کاربردهای ابر کشسانی ( ذخیره انرژی مکانیکی ) : رفتار الاستیک ۱۵ برابر فولادهای فنر است خاصیت میرا کنندگی ارتعاشات : مهار ارتعاشات در سازه هایی که تحت ارتعاشات شدید هستند . مثل صفحات آزاد میرا کننده ارتعاشات در سفینه های فضایی. دو لینک موجود در زیر فیلم های واکنش یک آلیاژ حافظه دار در برابر عوامل محیطی نشان می دهد.