نورد فلزات

نورد ، متداول ترین و پر رونق ترین روش تولید فرآورده های فلزی، بویژه فولادهاست به گونه ای که بیش از ۸۰% از فرآورده های فلزی در سطح جهان با این روش تولید می شوند

فرایند نورد یکی از بهترین و کاربردی‌ترین روش‌های شکل‌دادن است و آن عبارت از تغییر شکل پلاستیک ماده از طریق عبور بین غلتک‌ها می‌باشد. انواع محصولات از قبیل تیرآهن و نبشی با مقاطع مختلف به وسیله این فرایند تولید می‌شوند. معمولاً این روش با فرایند آهنگری در رقابت بوده و برتری هر کدام بستگی به پیشرفته‌تر بودن فناوری آن دارد، ولی به‌طور کلی از نظر حجم و کمیت تولیدات، این فرایند در مقام اول فرایندهای شکل‌دادن فلزات قرار دارد. فرایند اصلی نورد فلزات به دو دسته  نورد گرم و نورد سرد تقسیم می شود.

نورد گرم

به فرآیندی که طی آن فلز داغ را بین دو غلتک عبور می دهند که در خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند و فاصله ای که دو غلتک دارند از ضخامت فلز مورد نظر مقداری کمتر است، نورد گرم می گویند. در این فرایند سرعت غلتک از سرعت فلز بیشتر است و اصطکاکی که بین این دو مورد وجود دارد باعث می شود که فلز به سمت جلو حرکت کند. فلز با حرکت به جلو و فشرده شدن ، از ضخامتش کم شده و طول آن افزایش می یابد. دمایی که در این روش برای فولادهای کربنی ساده مورد استفاده قرار می گیرد چیزی در حدود ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد است. یکنواخت نگه داشتن دمای محصول از مهمترین مواردی است که در این فرآیند باید به آن توجه کرد تا شکل دهی در محصول نیز به صورت یکنواخت انجام شود.

ویژگی های نورد گرم

• یکی از تفاوت های موجود در مبحث تفاوت نورد سرد و گرم این است که در حالت گرم نیاز به اعمال قدرت کمتری است.
• دستگاه های کمتری در این نوع مورد استفاده قرار می گیرد.
• در این فرایند کرنش سختی کمتری صورت می گیرد.
• قطعه مورد نظر مقاومت کمتری نسبت به نورد سرد خواهد داشت.
• در این نوع  معمولا محصولات با ابعاد بزرگتر نسبت به حالت سرد تولید می شوند.

نورد سرد

این فرآیند در واقع همان نورد گرم است که کار بیشتری بر روی قطعه مورد نظر صورت می گیرد. در این حالت محصول در شرایط دمای پایین قرار می گیرد و تا دمای اتاق سرد می شود. به عنوان تفاوتی مهم در مبحث تفاوت حالت سرد و گرم باید گفت محصولاتی که با این روش تولید می شوند سطحی بهتر و صاف تر و ابعاد دقیق تری خواهند داشت. در واقع هدف از این نورد کاهش ضخامت محصول و افزایش دقت در ابعاد محصول است. عملیات نورد در این حالت را به دلیل اینکه قطعه مقاومت بالاتری دارد به وسیله غلتک های ۴ طبقه انجام می دهند. این فرایند از ۴ مرحله کشش سرد، چرخشی، سمباده و پولیش تشکیل می شود که هر کدام تغییری مثبت در محصول ایجاد می کنند.

ویژگی های نورد سرد

• به دلیل شکل پذیری کمتر در قطعه در حالت سرد نیاز به اعمال قدرت بیشتری وجود دارد.
• چون در واقع این فرایند ادامه فرایند حالت گرم است پس نیاز به دستگاه های بیشتری برای حالت سرد وجود دارد.
• در این حالت ناخالصی سطح فلز از بین می رود.
• ویژگی های ظاهری و کیفیت محصول در این حالت بسیار بهتر از حالت سرد است.
• از دیگر تفاوت های موجود در مبحث تفاوت حالت سرد و حالت  گرم این است که عملیات روغن کاری در فلز در حالت سرد بهتر صورت می گیرد.

با توجه به تفاوت حالت سرد و گرم باید گفت که به صورت کلی افرادی که ویژگی های ظاهری محصول همچون سطح و ابعاد و کیفیت محصول برای آن ها اهمیت دارد از محصولات نورد سرد مانند ورق روغنی استفاده می کنند و برعکس افرادی که خصوصیات ظاهری محصول برایشان کم ارزش است و بیشتر بحث استحکام و ویژگی های مکانیکی محصول را با ارزش می دانند از محصولات حالت گرم مانند ورق سیاه استفاده می کنند.