جدیدسرامیک ساختمانی
به حال دقت کرده اید با هر بار نگاه کردن به اطراف خود در خانه، محل کار، معابر عمومی و … چشم شما حتما به یک سرامیک می افتد. اما تا به حال به این موضوع توجه کرده اید که این سرامیک ها از چه موادی ساخته می شوند، پروسه تولید آن ها چیست؟ یا اصلا تفاوت کاشی و سرامیک ساختمانی در چیست؟ کاشی درجه ۱ و ۲ و ۳ چه تفاوتی دارند و کدام یک گزینه بهتری برای خرید است؟
ما در این مقاله قصد داریم شما را با این دسته از سرامیک ها که سرامیک ساختمانی نامیده می شوند آشنا کنیم و نکات مهم هنگام خرید و استفاده از آن ها را برای شما بازگو کنیم تا انتخاب بهتری داشته باشید.
دسته بندی سرامیک های ساختمانی
اصولا وقتی صحبت از دسته بندی سرامیک ساختمانی می شود، منظور دسته بندی بر اساس نوع ماده اولیه و کاربرد آن هاست. در یک نگاه می توان سرامیک های ساختمانی را در دسته بندی زیر جای داد:
کاشی و سرامیک
کاشی یکی از پر کاربردترین مصالح ساختمانی است که معمولا با ضخامت های کم و ابعاد مختلف، به شکل های مربع و مستطیل ساخته می شود. مواد اولیه کاشی ها عموما از مواد معدنی سرامیکی، سنگ، فلز، خاک رس پخته شده یا حتی شیشه است که برای پوشش سقف، کف یا دیوار مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت کاشی و سرامیک ساختمانی
قبل از بیان تفاوت کاشی و سرامیک لازم است که بدانیم کاشی از دو بخش بدنه اصلی و لعاب تشکیل شده است. عموما در صنعت به کاشی هایی که در کف استفاده می شوند سرامیک و کاشی دیواری به نام کاشی شناخته می‌شوند. اما از نظر علمی، اگر لعابی که بر سطح کاشی قرار می گیرد سرامیکی باشد، به نام سرامیک شناخته می‌شود.
خواص عمومی سرامیک و کاشی
- مقاومت شیمیایی بالا در برابر عوامل جوی، محیط های اسیدی و بازی، نمک ها و حلال های آلی.
- جذب آب پایین (جذب آب سرامیک از کاشی کمتر است).
- مقاومت فشاری بالا (مقاومت فشاری سرامیک از کاشی بیشتر است).
- مقاومت در برابر فرسایش
آجر
آجر یکی دیگر از مصالح ساختمانی است که که از تغییر وضعیت خشت به وجود می آید. آجرها شامل فشاری، سفال سقف، سفال دیوار، آجر نما (آجر سه سانتی)، آجر دیرگداز یا آجر نسوز است.
بر اساس مواد اولیه، آجرها نام های متفاوتی پیدا می کنند:
- در تولید آجرهای فشاری و سفالی از مواد اولیه رسی شامل فلداسپار استفاده می شود.
- در تولید آجرهای ماسه آهکی از مواد اولیه سیلیسی و آهک و دولومیت استفاده می شود.
ماده اصلی آجر خاک رس است که به میزان معین با ۱۵-۲۰ درصد وزنی مخلوط، قالبگیری می شود و در خشک کن با دمای بین ۳۸ تا ۲۰۴ درجه سانتی گراد و به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت قرار داده می شود. خشک کردن آجر مرحله مهمی در ساخت آن است که باید به دقت انجام شود، در غیر این صورت مشکلاتی مثل انقباض و ترک خوردن آجر به وجود می‌آید. در انتها آجر درون کوره آجرپزی قرار داده می شود تا پخت آن انجام شود.
سیمان
بدون شک با سیمان به عنوان یکی از اصلی ترین مصالح ساختمانی آشنایی دارید. سیمان گرد نرمی است که در صورت مخلوط کردن آن با آب قابلیت چسباندن ذرات به یکدیگر و در نهایت به وجود آوردن جسمی صلب و یکپارچه را دارد. این سرامیک ساختمانی علاوه بر صنعت ساختمان سازی، در راه سازی، ساخت تونل، پل ها، لوله ها و قطعات سیمانی پیش ساخته و… نیز استفاده می‌شود.
بتن
بتن در واقع کامپوزیتی است که از ترکیب سیمان، شن، ماسه و آب به وجود می‌آید. این ماده مهندسی، بر خلاف سایر مصالح ساختمانی، قدمت چندان بالایی ندارد اما به دلیل شکل پذیری خوب، ارزانی، مقاومت فشاری بالا، دوام و استحکام زیاد به یکی از پرکاربردترین سرامیک های ساختمانی در جهان تبدیل شده است. طوری که از ابتدای عملیات ساخت سازه تا انتهای پروژه در اجرای عملیات پی سازی، ستون، کف، سقف، پلکان، قسمت های مختلف سازه و حتی بخش های تزئینی استفاده می‌شود.
گچ
گچ یکی دیگر از مصالح کاربردی دیگر در ساختمان‌سازی، شیشه سازی، سرامیک سازی، سیمان، کشاورزی و حتی پزشکی است! عدم انقباض حجمی، قابلیت استفاده در سطوح وسیع بدون ترک خوردگی، ایجاد سطح نهایی صاف و یکنواخت و سهولت شکل گیری از جمله مزایای این ماده است.
گچ از سنگ معدن گچ (ژیبس) استخراج می‌شود که یک سنگ رسوبی است. سنگ گچ به سه صورت معمولی، بلوری و مرمری در طبیعت وجود دارد.
یکی از ویژگی های عجیب گچ، این است که تنها ملاتی است که در هنگام سخت شدن در حدود یک درصد افزایش حجم پیدا می کند و پس از خشک شدن، مجدداً حجم آن کاهش نمی‌یابد. این خاصیت باعث پر شدن خلل و فرج گچ شده و به آن خاصیت آنتی باکتریال می بخشد.
چینی بهداشتی
چینی بهداشتی اصطلاحی است که به لوازمی که در سرویس های بهداشتی، حمام و نظیر آن ها به کار می رود، اطلاق می شود. ولی باید دانست اصولا اصطلاح “سرامیک بهداشتی” برای این نوع فراورده ها صحیح تر است چرا که بدنه این نوع محصولات همیشه از انواع چینی نیست؛ بلکه امروزه سرامیک های بهداشتی معمولا از انواع چینی زجاجی و نیمه زجاجی و نیز بدنه های خاک نسوز و استون ور ساخته می شوند.
شیشه
شیشه یکی دیگر از مصالح کاربردی است که آن را با کاربرد فراوانش ساخت شیشه در و پنجره می شناسیم. به طور کلی شیشه ها دسته ای از مواد آمورف را تشکیل می دهند که از انجماد یک مذاب بدون عملیات بلوری شدن تولید می‌شوند. این مواد به دلیل ویژگی های نوری، حرارتی، مکانیکی و همچنین زیبایی، نقش مهمی را به عنوان یک سرامیک ساختمانی بازی می کنند.
نکات مهم در خرید و استفاده از سرامیک ساختمانی
شاید برای شما هم پیش آمده است با توجه به تنوع برند های مختلف در صنعت سرامیک های ساختمانی، تقلب هایی که گاها در این صنعت رخ می دهد و ندانستن راه های نگه داری آن ها دچار سر در گمی و یا متحمل هزینه های بالایی شده باشید، اما بعد از خواندن این بخش از مقاله به یک کارشناس کنترل کیفیت تبدیل خواهید شد!!!
کاشی و سرامیک
- درجه کاشی: در کارخانجات به دلیل وجود محدودیت فنی و بروز برخی مشکلات در روند تولید، معمولا امکان تولید کاشی و سرامیک ساختمانی با کیفیت واحد در همه تولیدات وجود ندارد، در نتیجه بعد از تولید، کاشی هایی را که از لحاظ رنگ، استحکام و … از استانداردهای کافی برخوردار نیستند جدا کرده و متناسب با اشکالاتی که دارند آن ها را تحت عنوان کاشی درجه ۱، ۲ و ۳ دسته بندی می کنند.
- سرامیک ها عمدتا به شکل مربعی و در ابعاد ۱۲*۱۲، ۱۶*۱۶ و ۶*۶ برش داده می شوند. سود جویان گاهی کاشی های درجه ۲ و ۳ را که بعد از شکسته شدن در خط تولید به ابعاد کوچک تر برش داده می‌شوند، به جای درجه ۱ وارد بازار می کنند.
- سختی سرامیک ها طبق استاندارد از ۰ تا ۵ دسته بندی می شوند. بر این اساس تا سختی ۲ برای کاشی دیوار و از ۳ تا ۵ به عنوان کاشی کف مورد استفاده قرار می گیرد.
- نمادهای مهم دیگری که وجود دارد نماد های زیر است که نشان دهنده کاربرد کاشی برای کف یا دیوار است.
آجر
راه های شناسایی آجر مرغوب عبارتند از:
- اولین نکته در تشخیص یک آجر مناسب شکل کامل و منظم آن است (نبود پیچ خوردگی، تاب و…).
- رنگ آجر می بایست یکنواخت باشد که این مسئله نشان دهنده یکنواختی جنس شیمیایی و یکنواختی در پروسه پخت آجر است.
- بافت آجر باید همگن و عاری از حفره و آلوئک باشد.
- سختی آجر باید به قدری باشد که با ناخن خط نیفتد.
- آجر مرغوبی که خوب پخت شده باشد، توپر و عاری از ترک باشد، جذب آب کم و مقاومت خوبی داشته باشد، در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ می دهد.
- اگر آجر به مدت ۲۴ ساعت در آب قرار گرفت و سفیدک زد یعنی میزان املاح، نمک ها و آهک آن بیش از حد استاندارد است.
سیمان
- سیمان خالص باید بسیار نرم باشد. وجود ذرات زیر در سیمان نشانه وجود ناخالصی در آن است.
- رنگ سیمان باید خاکستری یا خاکستری روشن مایل به سبز باشد.
- یکی دیگر از روش های تشخیص کیفیت سیمان، نحوه ته نشینی آن در آب است. اگر هنگام اضافه کردن سیمان به آب، سرعت ته نشینی آن بالا باشد نشان از وجود ذزات سنگین ناخالصی در آن دارد.
بتن
- نسبت آب به سیمان در ترکیب بتن مهم است و باید این نسبت به شکلی باشد که بتن باید قابل لرزش باشد (خیلی شل نباشد).
- میزان آهک آزاد باید حداقل باشد، زیرا این ماده سبب می شود آب هنگام خروج از لوله های مویین، آهک را در خود حل کند و به سطح آورده و ایجاد شوره کند.
- علاوه بر موارد بالا سطح بتن باید یکنواخت، عاری از ترک، پوسیدگی و … نیز باشد.
گچ
دقت داشته باشید که گیرش گچ در دو مرحله اتفاق می‌افتد. اگر گچ را به دو دسته ی زیرکاری و پرداختی (روکار) تقسیم کنیم، کیفیت گچ را با توجه به جدول زیر می توان ارزیابی کرد.
چینی بهداشتی
هنگام خرید چینی بهداشتی به نکات زیر توجه داشته باشید:
- شفافیت لعاب هرچه بیشتر باشد، نشان دهنده پخت بهتر و در نتیجه درخشندگی بیشتر چینی بهداشتی می شود.
- سطح لعاب باید کاملا صاف و عاری از هرگونه اعوجاج، فرورفتگی، بیرون زدگی و… باشد.
- ترک های ظاهری یکی دیگر از عیوب مهم چینی بهداشتی است که با بررسی خوب قابل مشاهده است که در صورت توجه نکردن به آن، به مرور ترک ها رشد خواهند کرد.
- ترک های ریز یا مویین روی چینی با کشیدن ناخن بر روی سطح آن‌ها کاملا قابل تشخیص خواهند بود.
شیشه
شیشه باید بدون موج، حباب، لب پریدگی، لب برآمدگی، ترک، لکه، دودزدگی و خم و انحنا باشد. ضخامت شیشه در تمام سطح آن باید یکنواخت باشد؛ این یکنواختی به حدی باشد که اگر با زاویه ۶۰ درجه از پشت شیشه به جسمی در فاصله ی یک متری نگریسته شود، آن جسم کج و معوج دیده نشود.
منابع
دانشیان، داوود، مصالح ساختمانی، گروه علمی مهندسی معماری و شهرسازی
دیدگاه کاربران