جزوه مواد دیرگداز دکتر فقیهی ثانی (دانشگاه صنعتی شریف)

مواد دیرگداز : مطابق با یک تعریف بین المللی ، محصولات دیرگداز مواد سرامیکی غیرفلزی هستند ( سرامیک هایی که حاوی یک جزء فلزی باشند هم مشمول این تعریف هستند) این مواد دیرگدازی یا دمای مخروط زگری بالاتر از ۱۵۰۰ درجه سانتیگرادی دارند . مواد دیرگداز معمولاً نقطه ذوب مشخصی ندارند و غالباً در یک دامنه دمایی کم و بیش باریک ، ذوب یا نرم می شوند . در نتیجه بجای بیان یک نقطع ذوب مشخص ، دمای نرم شدن بوسیله تعیین شاخص مخروط زگر اندازه گیری می شود .

دیرگدازها ، مواد سرامیکی غیر فلزی هستند که دیرگدازی بالاتر از ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد دارند. در عمل دمای مخروط زگر جز اینکه پایداری و دوام را در حرارت نشان می‌دهند، اهمیت زیادی ندارند بنابراین با وجود اینکه برخی از محصولات در این تعریف نمی‌گنجند، اما به عنوان دیرگداز شناخته می‌شوند. بطورکلی می‌توان محصولاتی را که در دماهای بالا (بین ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ درجه سانتیگراد) در دستگاه‌ها، کوره ها و صنایع مختلف بکارگرفته می‌شوند را به عنوان دیرگدازها توصیف کرد .

مواد نسوز به عنوان مصالح ساختمانی کوره ها به کار می روند و می توانند خواص فیزیکی خود را در دماهای بالا و شرایط محیطی کوره حفظ کنند. بدیهی است که اهمیت یک دیرگداز فقط در پایداری حرارتی آن نیست، بلکه پایداری فیزیکی و شیمیایی آن در مقابل آثار مخرب محیط در دمای بالا نیز مطرح است. مثلا ممکن است نقطه ذوب یک دیرگداز صنعتی حدود ۲۰۰۰ درجه سانتی گراد هم باشد، ولی نتواند مدت زیادی را در مقابل اثر سایشی و یا خوردگی مواد یا گازهای داغ دوام بیاورد.

جزوه درس دیرگداز دکتر فقیهی از اساتید دانشکده مهندسی مواد دانشگاه صنعتی شریف برای شما قرار داده شده است. این درس شامل مباحث انواع دیرگدازهای بکار رفته در صنایع مختلف نوع کاربرد و نحوه ساخت و خصوصیات مختلف فیزیکی و شیمیایی آنها می باشد. جزوه حاضر در ۱۲۳ صفحه بسیار تمیز و خط خوش نوشته شده و با کیفیت بالا اسکن شده است. برای تمام دانشجویان مهندسی گرایش های سرامیک و مهندسین متالورژی و متخصصین این حوزه مطالعه این جزوه توصیه می شود.